Onkologia - co to jest i czym zajmuje się onkolog?

Zwykle wizyta u onkologa kojarzy się z bardzo poważnymi sytuacjami zdrowotnymi, jak nowotwory. Owszem, nierzadko onkolodzy muszą przekazywać pacjentom tragiczne wiadomości, ale warto pamiętać, że nowotwory mogą być w pełni wyleczalne – warunkiem ku temu najważniejszym jest wczesne ich wykrycie. Dlatego warto wiedzieć, kim jest onkolog, czym się taki specjalista zajmuje

Co to jest onkologia?

Onkologia to gałąź medycyny zajmująca się stanami przed nowotworowymi, a także rozwiniętymi już nowotworami oraz ich ewentualnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Dotyczy ona między innymi takich stanów zdrowotnych, jak: guz mózgu, nowotwory piersi, sutka, sromu, jądra, skóry, jajników, prostaty, szyjki macicy, endometrium, oka, ucha, gardła, serca, jelita grubego, trzustki, wątroby, odbytu, żołądka, płuc, oka, tarczycy, przełyku… a to nadal nie jest pełna lista. Nowotwór, czyli w skrócie mówiąc stan, w którym pewne komórki naszego organizmu z różnych powodów mutują i przestają się mnożyć we właściwy sposób. Warto dodać, że choć słowa „nowotwór” i „rak” stosowane są potocznie zamiennie, to nie zawsze oznaczają to samo. Rak to nowotwór złośliwy, nowotwór to szersza definicja, do której należą zarówno łagodne, jak i złośliwe nowotwory.

Onkolog - czym się zajmuje?

Lekarz onkolog to specjalista od profilaktyki i leczenia nowotworów. Istnieją trzy główne typy onkologów, w zależności od ich specjalizacji:

• Onkolog kliniczny – lekarz, którego rodzaj pracy jest podobny do lekarza rodzinnego – to on jest najczęściej specjalistą, do którego udajemy się na początku diagnostyki nowotworu i to on planuje dalsze badania i działania związane z leczeniem; on też zajmuje się chemioterapią pacjentów z nowotworami. Na wizytę u niego warto przygotować swoją kartotekę z dotychczas wykonanymi badaniami, a w razie ich braku lekarz poradzi, jakie warto wykonać; najczęściej zleca on badania USG, tomografię, rezonans danego narządu;
• Chirurg-onkolog – specjalista zajmujący się przeprowadzaniem operacji, inwazyjnych zabiegów związanych z usuwaniem lub zmniejszaniem nowotworów lub też niwelowaniem ryzyka ich wystąpienia;
• Radioterapeuta – specjalista zajmujący się radioterapią nowotworów – czyli całym procesem związanym z radioterapią, a więc z leczeniem poprzez naświetlanie – co ma swoje zastosowanie u nawet ¾ pacjentów z nowotworami.

Czy do onkologa potrzebne jest skierowanie

Skoro już wiesz, kto to jest onkolog – pozostaje pytanie, jak się do niego zapisać. Czy onkolog wymaga skierowania, jeśli chcemy się do niego udać w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia? Obecnie skierowanie do onkologa nie jest wymagane, choć do roku 2015 było potrzebne. Teraz każdy ubezpieczony Polak może iść do onkologa bez skierowania. Jednak w przypadku chęci, a raczej konieczności skorzystania z kilku rodzajów usług związanych z onkologią, nadal potrzebne jest skierowanie. Są to:

• Poradnia Chirurgii Onkologicznej
• Poradnia Leczenia Bólu
• Poradnia Opieki Paliatywnej
• Poradnia Genetyki Onkologicznej 

Skierowanie do nich wystawić może lekarz rodzinny, tj. lekarz pierwszego kontaktu lub też specjalista.

 Choroby onkologiczne- na co zwrócić uwagę?

Jak wspomniano powyżej, nowotwory mogą dotyczyć w zasadzie każdego rodzaju narządu i tkanki ludzkiego organizmu. Na jakie objawy warto zwrócić uwagę, by nie przegapić rozwijającej się poważnej choroby? To przede wszystkim zaobserwowanie u siebie dolegliwości, jak:

• przewlekłej gorączki,
• osłabienia,
• częste bóle,
• powiększające się zmiany na ciele, znamiona, narośle,
• nieuzasadnione krwawienia, na przykład między miesiączkami, krwioplucie, krew w kale,
• niezwiązane z infekcjami powiększone węzły chłonne,
• problemy ze snem – nadmierna senność lub bezssenność
• trudno gojące się rany, owrzodzenia,
• nagłe chudnięcie – niezwiązane ze stosowaniem diety.

Światowy dzień onkologii

Nauka, jaką jest onkologia, to niebywale ważna gałąź medycyny, zwłaszcza w obecnych czasach, kiedy powszechność nowotworów jest tak wysoka. Na świecie nowotwory nie są traktowane jako choroby śmiertelne, a raczej jako uleczalne i przewlekłe. Jednak w Polsce śmiertelność z ich powodu jest stosunkowo wysoka, a to głównie przez zaniedbania – zarówno indywidualne, jak i te ze strony systemu ochrony zdrowia. Tymczasem warto korzystać z dostępnych badań przesiewowych, regularnie się samobadać, wykonywać regularnie przynajmniej podstawowe badania ogólne. To pozwoli na możliwie wczesne wykrycie zmian, które przy zaniedbaniu mogą przekształcić się w powód naszej śmierci. Ponadto istnieje coś takiego, jak „Europejski kodeks walki z rakiem”, który w ścisłej, ale konkretnej formie mówi o zasadach związanych z zachowaniem jak najwyższego stopnia profilaktyki przeciwnowotworowej. Warto go w tym miejscu zacytować:

 ,,12 sposobów na zdrowie"

1. Nie pal.
2. Stwórz w domu środowisko wolne od tytoniu.
3. Utrzymuj prawidłową masę ciała.
4. Bądź aktywny fizycznie w codziennym życiu.
5.  Przestrzegaj zaleceń zdrowego żywienia.
6. Jeśli pijesz alkohol, ogranicz jego spożycie.
7. Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne.
8. Chroń się przed działaniem substancji rakotwórczych w miejscu pracy.
9.  Sprawdź, czy w domu jesteś narażony na naturalne promieniowanie spowodowane wysokim stężeniem radonu.
10. Karmienie piersią zmniejsza u matki ryzyko zachorowania na raka piersi o ponad 4 %.
11. Zadbaj, aby Twoje dzieci poddano szczepieniom ochronnym.
12.  Bierz udział w programach badań przesiewowych.

Z uwagi na fakt, że onkologia jest tak istotną gałęzią medycyny, jej ogólnoświatowe święto ustalono na dnia 4 października.